Đây là một bài viết cũ từ năm 2006, tuy nhiên nó vẫn còn nguyên giá trị đối với những ai chưa biết nhiều về tỷ phú Abramovich-Ông chủ Chelsea hiện nay.

Thế giới bí mật của Roman Abramovich

Một người Nga trầm lặng. Có thể nhận xét về tỷ phú người Nga và là ông chủ của CLB Chelsea, Roman Abramovich một câu ngắn gọn như thế bởi ông luôn là người bí hiểm trong mắt mọi người.

Một người giúp việc thân cận với Abramovich từng nhận xét về ông chủ của mình chỉ với một từ duy nhất: Shy (bẽn lẽn). Thế nhưng tính từ này có vẻ như không hoàn toàn đúng đối với nhà tỷ phú giàu có và quyền lực của nước Nga, người đã làm thay đổi bộ mặt bóng đá Anh. Bởi bên cạnh sự khép mình của ông vua dầu mỏ này còn là những tính cách có vẻ trái ngược nhau hội tụ trong một con người: Liều lĩnh, hào phóng, táo bạo, khôn ngoan và tham vọng.

Không thể phủ nhận rằng Abramovic là người đàn ông thành công trong rất nhiều lĩnh vực, là một doanh nhân thành đạt, một chính trị gia tiếng tăm và một ông chủ của một CLB bóng đá nổi tiếng. Nhưng rất ít người có thể biết được rõ về quá khứ của Abramovic, về những nguyên nhân khiến ông gặt hái được những thành công vang dội trên nhiều lĩnh vực khác nhau.

Những bí ẩn đó luôn đi kèm với những câu hỏi mà người ta đặt ra đối với ông vua dầu lửa của nước Nga: Thành công của ông đến từ những tích cóp của một “cao bồi của chủ nghĩa Tư bản” trong thập kỷ 90? Tại sao và làm cách nào mà Abramovic lại trở thành “ông bạn vàng” của Tổng thống Nga Vladimir Putin trong khi những nhà tài phiệt khác hoặc là bị bỏ tù hoặc rơi vào cảnh sống lưu vong? Bản đồ bóng đá Anh nói riêng và châu Âu nói chung sẽ được vẽ như thế nào nếu không có bàn tay của Abramovic? Và nó sẽ như thế nào nếu Abramovic ra đi?

Thật khó có thể lý giải một cách cặn kẽ những câu hỏi trên, chỉ biết rằng trong lần xuất hiện đầu tiên trước báo chí Anh 3 năm trở về trước ông đã nêu rõ lý do vì sao ông “nhúng tay” vào bóng đá và khẳng định sự xuất hiện của những đồng Rúp sẽ không “phá hủy” bóng đá. Dường như sự gia nhập vào giới thượng lưu London là một cách để Abramovic “chạy trốn” khỏi tuổi thơ cơ cực cũng như cuộc đời thực của mình, nhất là sau khi ông bán đi cổ phần của mình ở tập đoàn dầu lửa Sibneft.

Tuy nhiên đó hoàn toàn không phải là cách để ông “đoạn tuyệt” với nước Nga như người ta vẫn nói, con người ông vẫn mang nặng “tính cách Nga”, bằng chứng là ông vừa điều hành CLB Chelsea vừa tham gia vào chính trường Nga với tư cách là Tỉnh trưởng tỉnh Chukotka, hơn nữa Abramovic cũng đã dùng một phần nhỏ trong khối tái sản khổng lồ của mình để đầu tư vào CLB bóng đá CSKA Moscow của Nga.
Trong vụ đầu độc cựu điệp viên KGB Litvinenko làm rúng động thủ đô London gần đây, Abramovic cũng đã khéo léo chối từ sự liên quan của ông đến Kremlin cũng như nguy cơ về một âm mưu nào đó nhằm vào ông.

Một chính khách trầm lắng

Ở tuổi 40, “chính khách trầm lắng” đã ngồi vào chiếc ghế Chủ tịch một tập đoàn tài chính. Đây được coi là bước đường ngắn nhất để Abramovic đến với hoạt động chính trị và cũng là cách để ông chiếm được cảm tình với người đứng đầu điện Kremlin.

Cũng giống như tỷ phú Bill Gates của nước Mỹ, Abramovic luôn xuất hiện bất ngờ và không ai có thể biết trước được lịch trình của ông. Trong chuyến đến nghỉ ngơi tĩnh dưỡng tại một khu nghỉ mát ở nước Áo thời gian gần đây, ông cũng xuất hiện một cách lặng lẽ mà không “cờ dong trống mở” cho dù bên cạnh ông là cả một đoàn tùy tùng được trang bị tới tận răng. Với mái tóc màu nâu và đôi mắt xanh cùng nụ cười bí hiểm, trông ông có vẻ thoái mái hơn với chiếc áo chui cổ và chiếc quần Jeans khi xuất hiện tại khu nghỉ mát ở Áo.

Hình ảnh này khác hẳn với phong cách ăn mặc thường thấy ở Abramovic khi ông thường xuất hiện với bộ vest tối màu không cài cúc để lộ ra bên trong một chiế áo sơ mi xanh không cài cúc cổ. Cho dù thế nào thì trông diện mạo bên ngoài của ông cũng rát giản dị cho dù sở hữu khối tài sản khổng lồ lên tới 10,8 tỷ Bảng và là người giàu có thứ hai tại Anh.

Là Tỉnh trưởng tỉnh Chukotka, một tỉnh nghèo khó ở miền Đông Bắc nước Nga, ông đã đổ không biết bao nhiêu tiền của của mình để xây dựng nên những ngôi trường cũng như những bệnh viện phục vụ dân nghèo trong suốt 6 năm qua. Trong mắt người dân nơi đây. Những hành động nghĩa hiệp trên của Abramovic đã khiến ông giành được rất nhiều uy tín trong lòng người dân xứ sở băng tuyết này. Ý thức được tầm quan trọng của những lời nói của mình, ông cũng rất kiệm lời trước công chúng khi mới chỉ duy nhất ông miẽn cưỡng trực tiếp trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình của hãng tin BBC.

Bên cạnh Abramovic luôn là hai trợ thủ đắc lực và cũng là hai phát ngôn viên của ông, Sasha Borodin và John Mann, những người thay mặt ông chủ của mình đang ngồi khoanh tay nhìn sự múa may của báo giới phủ nhận thông tin vợ ông, bà Irina Abramovich đang tất tả thuê mướn những luật sư giỏi nhất của nước Anh để có thể kéo về một nửa khối tài sản khổng lồ kia nếu như cuộc hôn nhân của họ đổ vỡ.

Khi chuyển sang lĩnh vực bóng đá, rõ ràng ông đã có thể tìm thấy sự thoải mái hơn. Với túi tiền không đáy của mình, ông đã giúp cho “Chelski” làm mưa làm gió trên thị trường chuyển nhượng, ông cũng là người mở đường cho một trào lưu mới đối với bóng đá Anh: Tiền bạc đem lại thành công.

Tuy nhiên, người đàn ông đến từ nước Nga này lại khẳng định: “Tôi không nghĩ rằng đồng tiền đã phá hủy bóng đá mà trái lại, tiền bạc đã đóng một vai trò rất quan trọng trong bóng đá hiện đại. Tuy nhiên, nó không phải là nhân tố quyết định. Khi Chelsea thi đấu với một đội bóng nhỏ tại Carling Cup, trận đấu có thể kết thúc với tỷ số hòa nhưng vẫn còn đó sự sôi nổi, tinh thần thi đấu của hai đội và một không khí sôi động trên khán đài. Đó chính là vẻ đẹp thực sự của bóng đá Anh.”

Một người năng nổ

Abramovich đã tìm kiếm vận may của mình từ dầu lửa trong trào lưu tư hữu hóa những ngành phục vụ công cộng của nước Nga thập kỷ 90 của thế kỷ trước. Tại nước Anh sẽ chẳng ai biết Abramovic là ai nếu như ông không mua lại CLB Chelsea 3 năm trở về trước, kể từ đó đến nay Abramovic đã đầu từ tới 500 triệu Bảng cho việc trả nợ cho đội bóng thành London cũng như đem về sân Stamford Bridge những ngôi sao đắt giá.

Sự hào phóng của ông ở một khía cạnh nào đó đã gây ra sự đố kỵ trong lòng các CĐV của những đội bóng khác.Với tham vọng biến Chelsea thành một đội bóng hùng mạnh nhất thế giới, “đế chế Roman” cũng đã trở thành một sự khó chịu đối với những đội bóng khác khi “Chelski” đang ngày càng thao túng thị trường chuyển nhượng.

Liệu đó có phải là một cuộc công kích? Đó quả là một dấu lặng kéo dài và lại là một câu hỏi khó trả lời. Những đồng Rúp của Abramovic đã biến Chelsea thành cỗ máy bất khả chiến bại khi The Blues dưới sự lèo lái của HLV Jose Mourinho đã đạp đổ hết kỷ lục này đến kỷ lục khác. Không ai có thể khẳng định khi nào “đế chế Roman” sẽ thôi thống trị bóng đá Anh. Một người thân cận của Abramovic cho biết: “Ông ấy là một người cả thèm chóng chán. Ông ấy đã từng rất hào hứng và thành công với lĩnh vực dầu lửa nhưng rồi lại rút lui khỏi lĩnh vực đầy nhạy cảm này. Điều tương tự cũng sẽ đến với Chukotka cũng như bóng đá.”

Như để chấn an dư luận, Abramovic cũng đã từng công khai bày tỏ: “Có người cho rằng sau khi thành công với Chelsea tôi sẽ từ bỏ đội bóng này, nhưng sự thực càng ngày tôi càng cảm thấy gắn bó hơn với bóng đá nói chung và Chelsea nói riêng. Tôi là một fan hâm mộ đặc biệt của Chelsea. Niềm đam mê của tôi là giúp cho Chelsea ngày càng có lối chơi quyến rũ lòng người và những danh hiệu cuối mùa giải không phải là mục tiêu quan trọng nhất.”

Abramovich được coi là người Nga giàu có nhất tại London. Ngôi biệt thự tọa lạc tại Belgravia của ông trị giá tới 28 triệu Bảng, ngoài ra ông còn sở hữu một dinh thự tại West Sussex trị giá ước tính 18 triệu Bảng. Vợ ông, bà Irina trước đây từng là một tiếp viên hàng không và 5 đứa con của họ cũng rất thích thú với cuộc sống tại thủ đô của xứ sở Sương mù. Chưa hết, Abramovic còn sở hữu một biệt thự tại St Tropez trị giá tới 10 triệu Bảng cùng với 2 siêu du thuyền và một chiếc Boeing 767. Tiền bạc đã đem lại cho Abramovic một cuộc sống đế vương như ông từng nói:

“Tôi rất thích được đi thăm thú London bằng chiếc chuyên cơ của mình. Nếu lựa chọn một nơi để sinh sống ngoài Moscow, tôi sẽ chọn London đầu tiên rồi mới đến New York. Tuy nhiên Moscow vẫn là nơi tôi cảm thấy thoải mái nhất. Bạn không thể mua được hạnh phúc với rất nhiều tiền, nhưng có tiền bạn có thể có được sự tự do.”

Những điều huyền bí

Cái chết bí ẩn của cựu điệp viên KGB Alexander Litvinenko tại London đã khiến cho nhiều người lo ngại về số phận của những người Nga tại London cho dù chiến tranh lạnh đã qua lâu. Abramovich đã không đưa ra bất kỳ lời bình luận nào xung quanh cái chết của người đồng hương ngoài việc bày tỏ mong muốn vụ án sớm được làm sáng tỏ. Ông cũng khẳng định rằng chưa từng nhận được một lời đe dọa nào đến tính mạng tại London như nhiều người đã cường điệu hóa. “Tôi không thể nào hiểu nổi báo chí Anh và cũng không hiểu nổi họ làm thế để làm gì. Họ đã thổi phồng sự việc một cách quá mức, tôi vẫn tiếp tục cuộc sống bên vợ con mà không quá bận tâm tới điều gì.” Abramovic cho biết.

Nắm giữ cương vị Tỉnh trưởng tỉnh Chukotka, một vùng đất cực bắc hẻo lánh của nước Nga, nơi đây có đến 9 tháng trong một năm là mùa Đông và nhiệt độ có thể xuống tới -60 độ. Thế nhưng mảnh đất này lại được coi là bước đệm đầu tiên để Abramovic phô trương thanh thế với những câu chuyện huyền bí được thêu dệt từ sự giàu có của mình.

Khi tỷ phú Boris Berezovsky bị bắt bởi lệnh của Tổng thống Putin, Abramovic liền thâu tóm tập đoàn dầu khí khổng lồ Sibneft và hãng hàng không quốc gia Aeroflot và cũng là lúc tập đoàn dầu lửa Yukos của Berezovsky sụp đổ. Ngay lập tức những đối thủ của ông trên thương trường gây sức ép buộc Moscow phải mở cuộc điều tra về những phi vụ làm ăn trước đây của Abramovic, và kết quả đã khiến cho họ phải thất vọng khi cơ quan điều tra tuyên bố Abramovic hoàn toàn trong sạch.

Trước năm 1999, Abramovic chưa từng đặt chân đến vùng đất Chukotka nhưng lại sớm bước vào Duma quốc gia Nga với tư cách là đại diện của vùng Đông Bắc này để rồi sau đó trở thành người đứng đầu Chukotka. Không lấy lòng cử tri bằng những bài phát biểu hùng hồn như những chính khách khác, nhưng thật ngạc nhiên khi Abramovic giành số phiếu áp đảo trong cuộc chạy đua vào chiếc ghế tỉnh trưởng với tỷ lệ gần như 100% trong cuộc bầu cử năm 2001.

Sự đầu tư

Cho dù đã đưa cả gia đình sang Anh sinh sống nhưng “hộ khẩu” của Abramovic vẫn là ở Chukotka. Với núi tiền kiếm được từ dầu lửa, Abramovic đã làm được rất nhiều việc cho người dân nơi đây trong đó có việc đài thọ cho trẻ em Chukotka những chuyến du lịch tránh rét hàng năm. Tính đến nay ông đã bỏ ra cho Chukotka 770 triệu Bảng trong đó có đến 500 Bảng là số tiền đầu tư trực tiếp.

Lý giải cho những hành động nghĩa hiệp của mình, Abramovic cho biết: “Mỗi người đều có lý do riêng. Một số người cho rằng tôi đã có những ngày tháng cơ cực thời thơ ấu nên mới quyết định giúp đỡ Chukotka nhưng một số người lại nghĩ rằng tôi đã lấy trộm tiền chỗ này để bỏ vào chỗ kia. Không ai có thể biết chính xác cả, cũng như không ai có thể biết rõ được sự cơ cực mà tuổi thơ tôi đã phải gánh chịu. Nhưng khi nhìn vào cuộc sống nghèo khó của người dân nơi đây thì tôi không thể đành lòng quay lưng. Với tôi, lòng nhân đức không đơn giản như việc cho những chú chim bồ câu ở quảng trường ăn mà quan trọng là cách điều hành chuyên nghiệp.”

Và với sự giúp đỡ của ông tỉnh trưởng Abramovic, đã có 18 ngôi trường được xây mới và 18 ngôi trường khác được xây dựng lại cùng với những trang thiết bị phục vụ cho việc học tập, nền văn hóa và ngôn ngữ của Chukchi và Inuit từng bị đe dọa mai một được đưa vào giảng dạy tại những ngôi trường nơi đây. Không chỉ có thế, Abramovic cũng rất quan tâm tới việc chăm sóc sức khỏe cho “thần dân” của mình khi ông đã bỏ tiền xây dựng tới 28 bệnh viện và trung tâm y tế nơi đây.

Tại Anadyr, thủ phủ của tỉnh Chukotka, Abramovic cũng đã xây dựng nên một rạp chiếu phim, một khách sạn, bảo tàng, siêu thị và một trung tâm văn hóa. Ngoài ra còn có một nhà hàng mang phong cách Đức được Abramovic đầu tư từ ý tưởng nảy sinh trong một chuyến đến thăm thành phố Munich cách đây 5 năm. Tại nhà hàng quen thuộc đó, Abramovic có thú ngồi ăn tối tại một chiếc bàn quen thuộc đặt tại một góc yên tĩnh và sau khi thưởng thức các món ăn nơi đây, ông Tỉnh trưởng thường cao hứng làm vài cơ bi-a trên gác hai.

Thế hệ kế tiếp

Trẻ em luôn là sự quan tâm hàng đầu trong những dự án nhân đạo mà Abramovic đầu tư. Điều này được lý giải bởi người đàn ông giàu có và quyền lực này đã phải trải qua những tháng ngày cơ cực thời thơ ấu. Phần lớn tuổi thơ của Abramovic ở với người chú họ tại vùng Saratov nghèo khó sau khi cậu bé Abramovic mồ côi khi mới 2,5 tuổi.

Với nhiều người đây là một quá khứ đáng quên nhưng đối với Abramovic, ông cho rằng “cần phải cho mọi người thấy rằng tôi đã có một thời thơ ấu không phải là tồi. Khi bạn còn là con trẻ, bạn không thể đưa ra những sự so sánh: Người ăn củ cà rốt, người ăn kẹo, cả hai đều cảm thấy rất ngon.”

Khó có thể nói hết được sự kính trọng, lòng biết ơn của người dân Chukotka đối với người lãnh đạo của họ. Với họ, sự có mặt của Abramovic chẳng khác nào sự tái xuất hiện của Soviet đem lại cho họ một cuộc sống ấm no hơn. Alexander Maslov, một bác sỹ của bệnh viện tại Chukotka cho biết: “Tháng 2 năm 2002, bệnh viện của chúng tôi xuống cấp một cách nghiêm trọng. Chúng tôi đã phải xấu hổ vì sự cũ kỹ, lạc hậu của bệnh viện với những mái nhà dột nát và những bức tường ẩm mốc. Thế nhưng giờ thì mọi thứ đã đổi thay hoàn toàn, tôi quả là một bác sỹ may mắn nhất thế giới, chúng tôi đã có được tất cả những gì chúng tôi muốn.”

Khởi nghiệp:

Từ một cậu bé mồ côi, Abramovic đã vươn lên để trở thành người nắm giữ tập đoàn dầu lửa khổng lồ Sibneft. Năm ngoái, ông chủ của CLB Chelsea đã bất ngờ bán đi toàn bộ cổ phần của mình tại Sibneft cho Gazprom, một công ty năng lượng khổng lồ thuộc quyền kiểm soát của nhà nước Nga.

Khi đó tài sản của tỷ phú Abramovic đương nhiên sẽ rủng rỉnh hơn, nhưng ông vẫn còn có tới hàng trăm triệu Bảng đầu tư vào lĩnh vực cán thép, dược liệu, bất động sản, chế biến thức ăn và xuất bản. Ngoài ra Abramovic đã không tiếc tiền của ủng hộ cho những Học viện đào tạo những lĩnh vực âm nhạc, khoa học, thể thao cũng như những hoạt động từ thiện đối với cộng đồng người Do thái.
Khodorkovsky thì đang bóc lịch với bản án 8 năm tù, Berezovsky thì đang sống lưu vong tại London, những nhà tài phiệt của nước Nga một thời đều đã thất thế ngoại trừ Abramovic. Ông bước vào điện Kremlin với tư cách là một chính khách, và ông đã không dùng những thành tựu của mình để gây sự ảnh hưởng. Trong tiếng Anh, đại từ nhân xưng ngôi thứ hai đọc là “You”, và nó được dịch ra tiếng Nga theo 2 cách: “Vy” theo một văn phong lịch sự, và “Ty” theo một văn phong bạn bè thân mật. Khi Abramovic gặp Tổng thống Putin, ông dùng “Vy”.

Trích ngang lý lịch Abramovic

Ngày tháng năm sinh: 24/10/1966

Nơi sinh: Saratov, một thị trấn nhỏ nằm bên bờ sông Volga phía Nam nước Nga. Mẹ ông qua đời bởi căn bệnh nhiễm trùng máu. Không lâu sau đó, bố ông là một công nhân xây dựng cũng ra đi sau một tai nạn nghề nghiệp bỏ lại cậu bé Abramovic mồ côi cả cha lẫn mẹ khi chưa đầy 3 tuổi.

Học hành: Abramovic tốt nghiệp Học viện Công nghiệp tại Ukhta, Komi. Ông tham gia nghĩa vụ quân sự và sau đó trở về tiếp tục học tập tại Đại học Luật Moscow.

Thành công trên thương trường: May mắn trong lĩnh vực dầu lửa, nhôm, và hàng không đã đưa ông trở thành một trong những tỷ phú giàu có nhất thế giới. Ông hiện còn tiếp tục đầu tư vào các lĩnh vực khác nhau như cán thép, dược liệu, bất động sản, chế biến thức ăn và xuất bản. Đặc biệt là việc sở hữu CLB Chelsea, đội bóng mà ông đã bỏ ra 140 triệu Bảng để mua lại vào năm 2003 và đã thành công với 2 danh hiệu vô địch Premiership trong hai mùa giải gần đây.

Hoạt động chính trị: 6 năm liền giữ chức Chủ tịch tỉnh Chukotka, một tỉnh xa xôi thuộc Đông Bắc nước Nga.

Tài sản hiện có: Ước tính khoảng 10,8 tỷ Bảng, là người giàu có thứ nhì tại nước Anh sau ông “vua” thép Lakshmi Mittal.

Gia đình: Abramovic từng kết hôn rồi ky dị với người vợ hơn ông 3 tuổi Olga vào năm 1987. Hiện tại ông đang chung sống với người vợ thứ hai từng là nữ tiếp viên hàng không cho hãng hàng không của ông, bà Irina. Hai người đã có với nhau 5 người con.

Ngày 30/12/2006-Theo VTC