Thẩm định giá - nghề mới ở Việt NamTừ một khu chế xuất, một doanh nghiệp đến một chiếc ghế đều có giá. Nhưng là bao nhiêu? Trong nhiều trường hợp, câu trả lời không dễ dàng, mỗi bên liên quan có thể đưa ra các mức giá khác nhau. Người làm công việc thẩm định giá chính là “trọng tài” trong những trường hợp đó.

Thẩm định giá - nghề mới ở Việt Nam

Có thể định nghĩa thẩm định giá (Valuation hay Appraisement) là việc ước tính hay xác định giá trị của một tài sản, tại một thời điểm và một địa điểm nhất định.

Để làm được việc này, ngoài việc xem xét những đặc điểm riêng biệt của từng tài sản (hình dạng của thửa đất, kích thước của ngôi nhà…) còn phải xem xét các yếu tố rủi ro vô hình (rủi ro gắn với khả năng sinh lời tương lai…) và những yếu tố luật pháp (quyền sở hữu, giấy phép…) ảnh hưởng đến giá trị tài sản.

Thẩm định giá là một nghề độc lập trong xã hội tương tự như nghề kế toán, kiểm toán. Thế giới có Ủy ban chuẩn mực thẩm định giá Quốc tế và tại các nước Đông Nam Á có Hiệp hội thẩm định giá ASEAN. Tại Việt Nam , đây là một nghề mới.

Chọn nghề thẩm định giá, bạn sẽ không thiếu việc làm

Nhu cầu về cán bộ, chuyên viên thẩm định giá ở nước ta ngày càng tăng nhanh theo đà tăng trưởng kinh tế thị trường.

Nghề thẩm định giá không hề đơn điệu, bạn có cơ hội lựa chọn việc làm theo năng lực cá nhân bởi có rất nhiều dịch vụ đa dạng cho khách hàng như thẩm định giá theo yêu cầu của các cơ quan, tổ chức Nhà nước, thẩm định giá của các tổ chức, cá nhân có nhu cầu thẩm định giá, nhu cầu này của xã hội đang ngày càng tăng.

Khi bạn chọn nghề thẩm định giá, bạn cũng có nhiều cơ hội lựa chọn địa điểm làm việc và làm việc ở nhiều môi trường:

- Cơ quan có chức năng thẩm định giá tài sản, hàng hóa thuộc các bộ, ngành kinh tế như Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài nguyên - Môi trường... Các sở, phòng tài chính, phòng địa chính của các địa phương.

- Các văn phòng luật sư về sở hữu trí tuệ, phòng kiểm định chất lượng, phòng đăng kiểm...

- Các công ty bảo hiểm, xuất nhập khẩu, xây dựng, tư vấn tài chính và kinh doanh bất động sản, công ty kiểm toán, công ty chứng khoán, ...

Thẩm định giá - nghề nhiều thách thức

Gần với nghề kiểm toán, luật sư, nghề thẩm định giá luôn đòi hỏi tính kiên trì, tính tự tin, sự năng động... cũng như trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và phẩm chất đạo đức.

Bạn có thể hình dung thẩm định giá là một công việc rất cụ thể, đòi hỏi tính kiên trì và cẩn thận trong việc thu thập thông tin và xử lý số liệu. Nghề thẩm định giá cũng đòi hỏi bạn phải tự tin vào khả năng và kết quả thẩm định của mình. Vì là người cung cấp dịch vụ cho khách hàng nên bạn cũng cần năng động trong việc xử lý các mối quan hệ, các tình huống phát sinh…

Do tính chất đặc biệt của nghề thẩm định giá, ngoài những tố chất kể trên, người thẩm định viên còn cần phải đáp ứng một số yêu cầu đặc thù của nghề nghiệp.

- Thứ nhất: Tính kỷ luật tuân thủ tiêu chuẩn thẩm định giá, chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động nghề nghiệp và kết quả thẩm định giá; bảo đảm tính độc lập về chuyên môn nghiệp vụ và tính trung thực, khách quan của hoạt động thẩm định giá; bảo mật các thông tin của đơn vị được thẩm định giá…

- Thứ hai: Tính trung thực, thẩm định viên không được nhận bất kỳ một khoản tiền hoặc các lợi ích nào khác từ tổ chức cá nhân có nhu cầu thẩm định giá ngoài mức giá dịch vụ đã thỏa thuận trong hợp đồng; thẩm định không đúng các điều khoản của hợp đồng thẩm định giá...

Tuy thế, nghề thẩm định giá hoàn toàn không khô khan. Nó cho bạn rất nhiều hiểu biết khác nhau về cuộc sống. Hiện tại, hình thức đào tạo bậc đại học về thẩm định giá được tổ chức tại Học viện Tài chính và Trường ĐH Bán công marketing, TP HCM (thuộc Bộ Tài chính), Trường ĐH Kinh tế TP HCM. Trường ĐH Kinh tế Quốc dân cũng đã thành lập Bộ môn Định giá (trực thuộc Khoa Marketing) và dự kiến tuyển sinh chuyên ngành Thẩm định giá năm học 2007-2008.

PGS.TS Vũ Trí Dũng - Trường ĐH KTQD (Theo TP)

Thẩm định giá (TĐG) là một nghề độc lập trong xã hội tương tự như kế toán, kiểm toán.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, nhu cầu về TĐG (mua bán, cầm cố, thế chấp, đầu tư, bảo hiểm, tính thuế...) cũng ngày một tăng theo.
Tuy nhiên, trong bối cảnh cung không đủ cầu của nhân lực ngành tài chính, đội ngũ thẩm định viên về giá vẫn có khoảng cách khá xa so với nhu cầu.

Cơ hội nhiều

Đất dụng võ cho nghề này rất rộng: DN kinh doanh bất động sản, ngân hàng, Cty chứng khoán, cấp quản lý từ trung ương đến địa phương đều có trung tâm-bộ phận thẩm định giá nên rất cần cử nhân có chuyên môn về ngành này.
Bên cạnh đó, việc cổ phần hóa DN cũng cần rất nhiều những người làm thẩm định giá. Hiện tại, cả nước mới chỉ có khoảng 200 người được cấp thẻ thẩm định viên.

Đây được coi là những "của quý" đối với các DN, đặc biệt là những DN muốn hành nghề TĐG. Và theo báo cáo của Bộ Tài chính, dự kiến đến năm 2010, VN cần thêm 500 thẩm định viên về giá (tốc độ tăng 20%).
Mặt khác, chúng ta vẫn chỉ quen với việc thẩm định những giá trị hữu hình như nhà xưởng, đất đai hay máy móc mà quên đi một: thẩm định những giá trị vô hình-thương hiệu của các DN.

Tuy nhiên để làm được điều đó đòi hỏi người làm nghề cần phải có một trình độ chuyên môn cao. Hiện nay, ở VN, để thẩm định giá của thương hiệu, các DN phải thuê Cty nước ngoài.
Đây quả là một điều lãng phí vì trong thời gian tới sẽ có rất nhiều DN VN cần thẩm định thương hiệu của mình.

Thách thức cũng không ít

TĐG là một công việc rất cụ thể, đòi hỏi tính kiên trì và cẩn thận trong việc thu thập thông tin và xử lý số liệu. Ngoài việc xem xét những đặc điểm riêng biệt của từng tài sản, người thẩm định còn phải xem xét các yếu tố rủi ro vô hình và những yếu tố luật pháp ảnh hưởng đến giá trị tài sản.
Chính sự phức tạp trong đối tượng TĐG, cũng như giá trị rất lớn của các tài sản thẩm định đã làm cho hoạt động này hết sức khó khăn.
H.Minh-phòng tín dụng của ngân hàng Vietcombank tâm sự: "Phải mất hơn 2 năm mình mới có thể tự tin hơn một chút khi đi định giá tài sản. Định giá cũng cần phải có cảm quan, không cẩn thận dễ xảy ra nhầm lẫn khi thông tin bạn không nắm rõ".
Do tính chất đặc biệt, thẩm định viên còn phải đáp ứng một số yêu cầu đặc thù: kỷ luật và trung thực. Đây là nghề đòi hỏi trách nhiệm trước pháp luật rất cao.

Sự trung thực của người làm nghề ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả công việc. Thẩm định viên không được nhận bất kỳ một khoản tiền hoặc các lợi ích nào khác từ tổ chức, cá nhân có nhu cầu TĐG ngoài mức giá dịch vụ đã thỏa thuận trong hợp đồng; thẩm định không đúng các điều khoản của hợp đồng thẩm định giá...
Chia sẻ với nhận định này, N.Lan làm việc tại một ngân hàng thương mại cho biết: "Hầu như tài sản nào cũng có biên độ dao động giá, nếu có một động cơ nào đó thì khi định giá người định giá hoàn toàn có thể tính theo giá thấp nhất hoặc cao nhất. Với nghề này cần nhất là không để bị tiền chi phối".
Cũng như những kiểm toán viên, thẩm định viên cũng cần phải có thẻ hành nghề do Bộ Tài chính cấp sau khi thi sát hạch 8 môn (gồm chuyên ngành, tiếng Anh và tin học).

Tuy nhiên, chỉ có các DN hành nghề TĐG mới cần đến thẻ hành nghề, còn lại đa số những người làm công việc này tại ngân hàng hay Cty chứng khoán làm việc theo kiểu tích lũy kinh nghiệm vì theo họ thẻ không cần thiết.

Từ một sản phẩm tạo ra, một doanh nghiệp hay ngay cả một chiếc xe máy cũng đều có giá. Nhưng giá bao nhiêu là thích hợp và chính xác nhất? Trong trường hợp có nhiều người đưa ra những mức giá khác nhau ở cùng một thời điểm như nhau như vậy thì công việc “thẩm định giá” chính là trọng tài trong những trường hợp đó.

Thẩm định giá là gì?

Có thể định nghĩa thẩm định giá (Valuation hay Appraisentment) là việc ước tính hay xác định giá trị của một tài sản, hoặc đó là cách thức mà giá trị một tài sản được ước tính tại một thời điểm và một địa điểm nhất định. (câu thứ 2 ngắt câu quá đột ngột “Hoặc đó là”. Nên kết hợp 2 câu làm 1 vì ý của 2 câu này đều nói về định nghĩa TĐG.

Cũng có thể hiểu hoạt động thẩm định giá là một nghệ thuật định giá tài sản (động sản và bất động sản), trên cơ sở xem xét những đặc điểm riêng biệt của từng tài sản với những đặc điểm chung của từng tài sản đó (ví dụ như hình dạng của thửa đất, kích thước của ngôi nhà…) cũng như xem xét các yếu tố rủi ro vô hình (rủi ro gắn với khả năng sinh lời tương lai…) và những yếu tố luật pháp (quyền sở hữu, giấy phép…) ảnh hưởng đến giá trị tài sản.

Công việc của nhà thẩm định giá

Trong nghề thẩm định giá chia làm 2 cấp: chuyên viên thẩm định giá và trợ lý chuyên viên thẩm định giá. Các cán bộ và chuyên viên thẩm định giá cung cấp những dịch vụ đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng. Thứ nhất, đó là dịch vụ thẩm định theo yêu cầu của các cơ quan, tổ chức của Nhà nước: pháp lệnh giá đã quy định các loại hình tài sản của Nhà nước phải tẩm định giá. Thứ hai, dịch vụ thẩm định giá của các tổ chức, cá nhân có nhu cầu thẩm định giá, nhu cầu này của xã hội ngày càng tăng khi thị trường bất động sản phát triển.

Những yếu tố giúp bạn trở thành nhà thẩm định giá

Bạn có thể hình dung thẩm định giá là một công việc rất cụ thể, đòi hỏi tính kiên trì và cẩn thận trong việc thu thập thông tin và xử lý số liệu. Nghề thẩm định giá cũng đòi hỏi bạn phải tự tin vào khả năng và kết quả thẩm định của mình. Vì là người cung cấp dịch vụ cho khách hàng nên bạn cũng cần năng động trong việc xử lý các mối quan hệ, các tình huống phát sinh…

Do tính chất đặc biệt của nghề này thẩm định giá, ngoài những tố chất kể trên, người thẩm định giá còn cần phải đáp ứng một số yêu cầu đặc thù của nghề nghiệp.

- Thứ nhất: Tính kỷ luật tuân thủ tiêu chuẩn thẩm định giá, chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động nghề nghiệp và kết quả thẩm định giá bảo đảm tính độc lập về chuyên môn nghiệp vụ và tính trung thực, khách quan của hoạt động thẩm định giá bảo mật các thông tin của đơn vị được thẩm định giá…

- Thứ hai: Tính trung thực, thẩm định viên không được nhận bất kỳ một khoản tiền hoặc các lợi ích nào khác từ tổ chức cá nhân có nhu cầu thẩm định giá ngoài mức giá dịch vụ đã thỏa thuận trong hợp đồng thẩm định không đúng các điều khoản của hợp đồng thẩm định giá...

Làm việc ở đâu nếu yêu thích công việc thẩm định giá?

Khi bạn chọn nghề thẩm định giá, bạn cũng có nhiều cơ hội lựa chọn địa điểm làm việc: ngoài hai trung tâm thẩm định giá trực thuộc Bộ Tài Chính ở Hà Nội và Tp.HCM, trong thời gian tới các tỉnh, thành phố sẽ thành lập các doanh nghiệp thẩm định giá. Bạn cũng có thể làm việc với các chức danh khác nhau:

- Thẩm định giá viên của các cơ quan có chức năng thẩm định giá tài sản, hàng hóa thuộc các bộ, ngành kinh tế như Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài nguyên Môi trường…

- Cán bộ và chuyên viên thẩm định giá trong các tổ chức khác nhau như sở, phòng tài chính, phòng địa chính của các địa phương và của các đơn vị kinh tế như các văn phòng luật sư về sở hữu trí tuệ, phòng kiểm định chất lượng, phòng đăng kiểm…

- Cán bộ và chuyên viên thẩm định giá làm việc trong các đơn vị kinh doanh như ngân hàng thương mại, công ty bảo hiểm, công ty xuất nhập khẩu, công ty xây dựng…

- Cán bộ và các chuyên viên của các công ty tư vấn tài chính và kinh doanh bất động sản.

- Giảng viên, cán bộ nghiên cứu ở các trường Đại học có đào tạo và giảng dạy thẩm định giá, các viện nghiên cứu tài chính và giá cả…

- Chuyên gia thẩm định giá trong các công ty chuyên về thẩm định giá, công ty kiểm toán, công ty chứng khoán...

Trường nào đào tạo nghề thẩm định giá?

Ngành thẩm định giá hiện nay được đào tạo tại Trường Đại học Kinh tế TP.HCM, ĐH Kinh tế Quốc dân Hà Nội, ĐH Bán công Marketing TP.HCM và đã thu hút khá đông sinh viên theo học vì hiện là nghề “hot”. Bạn có thể đăng ký vào học thẩm định giá ở các trường trên. Biết đâu, bạn sẽ là nhà thẩm định viên tài ba trong tương lai.

- Đại Học Kinh Tế TP.HCM:

Địa chỉ: 59C Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3, TP.HCM

Tel: 08.8295299 -08. 8229253

Fax: 08.88241186

Email: tchc@ueh.edu.vn

Website: www.ueh.edu.vn

- Đại Học Kinh Tế Quốc Dân Hà Nội

Địa chỉ: 207 Đường Giải Phóng, Quận Hai Bà Trưng – Hà Nội

Tel: 04.6280280

Website: www.neu.edu.vn

- Đại Học Bán Công Marketing Tp.HCM

306 Nguyễn Trọng Tuyển - Q.Tân Bình - TP.HCM

Tel: 08.9970941 - 08.9970940

Fax: 08.9971065

Website: www.vnmu.edu.vn